تفسیر و معنی غزل شماره 196 حافظ – آنان که خاک را به نظر کیمیا کنند

آنان که خاک را به نظر کیمیا کنند
آیا بود که گوشه چشمی به ما کنند

دردم نهفته به ز طبیبان مدعی
باشد که از خزانه غیبم دوا کنند

معشوق چون نقاب ز رخ در نمی‌کشد
هر کس حکایتی به تصور چرا کنند

چون حسن عاقبت نه به رندی و زاهدیست
آن به که کار خود به عنایت رها کنند

بی معرفت مباش که در من یزید عشق
اهل نظر معامله با آشنا کنند

حالی درون پرده بسی فتنه می‌رود
تا آن زمان که پرده برافتد چه‌ها کنند

گر سنگ از این حدیث بنالد عجب مدار
صاحب دلان حکایت دل خوش ادا کنند

می خور که صد گناه ز اغیار در حجاب
بهتر ز طاعتی که به روی و ریا کنند

پیراهنی که آید از او بوی یوسفم
ترسم برادران غیورش قبا کنند

بگذر به کوی میکده تا زمره حضور
اوقات خود ز بهر تو صرف دعا کنند

پنهان ز حاسدان به خودم خوان که منعمان
خیر نهان برای رضای خدا کنند

حافظ دوام وصل میسر نمی‌شود
شاهان کم التفات به حال گدا کنند

---

تفسیر و معنی غزل شماره 196 حافظ

درد و غم خود و حرف دلت را با هر کسی در میان مگذار و به هر کسی اعتماد مکن و بدان که خدا عملی را که در آن ذره ای ریا باشد نخواهد پذیرفت. اکنون که از زندگی و آینده خود ناامید هستی و هیچ امیدی به دوام وصل نداری، صادقانه و بی ریا از خدا مدد بجوی و از افراد حسود و بد نیت دوری کن که خدا تو را یاری خواهد کرد.

نتیجه تفال شما به دیوان حافظ

برای گرفتن دوباره فال حافظ کلیک کنید

---

توضیحات غزل شماره 196 حافظ

تفسیر بیت یکم: کسانی که با کیمیای نگاه خود خاک را به طلا تبدیل می‌کنند آیا می‌شود که یک گوشه چشم هم به ما بیندازند؟ یعنی چه خوب می‌شود اگر به من نگاه کنند تا خاک وجودم زر شود.

تفسیر بیت دوم: بهتر آن است که درد من از مدعیان طبابت پنهان بماند، امیدوارم که روزی مرا از خزانه غیب الهی درمان کنند.

تفسیر بیت سوم: وقتی که محبوب برقع از رخساره خود برنمی‌دارد، چرا هر کسی از روی پندار باطل چهره او را وصف می‌کند؟ یعنی چه لزومی دارد که مردم برای توصیف چهره یار دست به دامان اوهام خود شوند.

تفسیر بیت چهارم: وقتی که عاقبت بخیر بودن به رندی و یا وارستگی ارتباط ندارد، پس همان بهتر که انسان‌ها پاداش و جزای اعمال خودشان را به بخشایش و مصلحت خدا واگذار کنند. رندی و زاهدی دو مرتبه مقابل هم هستند. زاهد فرد متشرع، اما ریاکار است و رند شخص پاکدامن که ظاهری لاابالی دارد.

تفسیر بیت پنجم: از شناخت حق و آگاهی عارفانه دور مباش، یعنی کوشش کن که معرفت و شناخت خود را بالاتر ببری؛ چراکه در بازار خرید و فروش عشق، صاحب‌نظران فقط با آشنایان عشق، داد وستد می‌کند و آشنا‌ها برنده معامله هستند.

تفسیر بیت ششم: اکنون که پرهیزگار و در پرده عفاف هستند، این همه فساد می‌کنند، روزی که پرده‌ها برداشته شود، معلوم می‌شود چه‌ها که نکرده‌اند. پرده برافتادن خصوصیت روز قیامت است که اسرار آشکار می‌شود.

تفسیر بیت هفتم: اگر سنگ از این گفته من به ناله و فغان دربیاید، تعجب نکن که جای شگفتی نیست، زیرا اهل دل داستان دل یعنی عشق را با سوز و گدازی مؤثر بیان می‌کنند. یعنی چنان حکایت عشقم را می‌گویم که حتی دل سنگ هم آب می‌شود.

تفسیر بیت هشتم: شراب بنوش، زیرا صد گناه پنهان از چشم بیگانگان، از عبادتی که از روی ریاکاری و تظاهر انجام شود، بهتر است.

تفسیر بیت نهم: پیراهنی را که از آن بوی یوسف به مشام من می‌رسد، می‌ترسم که برادران حسودش از هم دریده و چاک چاک کنند. برادران از فرط حسادت حتی چشم دیدن پیراهن یوسف را هم ندارند.

تفسیر بیت دهم: از کوی میخانه و محله خرابات عبور کن تا حلقه رندان به دعا کردن در حق تو بپردازند.

تفسیر بیت یازدهم: ای محبوب، دور از چشم حسودان مرا به سوی خودت دعوت کن، زیرا صاحب‌نعمتان بخشایشگر کار نیک را برای رضای خدا در پنهانی انجام می‌دهند.

تفسیر بیت دوازدهم: ای حافظ، روزگار وصال یار همیشه برقرار نیست و مانند توجه شاهان به گدایان زودگذر و اندک است. یعنی این زمان زودگذر را غنیمت بدان