تفسیر و معنی غزل شماره 76 حافظ – جز آستان توام در جهان پناهی نیست
جز آستان توام در جهان پناهی نیست
سر مرا به جز این در حواله گاهی نیست
عدو چو تیغ کشد من سپر بیندازم
که تیغ ما به جز از ناله‌ای و آهی نیست
چرا ز کوی خرابات روی برتابم
کز این بهم به جهان هیچ رسم و راهی نیست
زمانه گر بزند آتشم به خرمن عمر
بگو بسوز که بر من به برگ کاهی نیست
غلام نرگس جماش آن سهی سروم
که از شراب غرورش به کس نگاهی نیست
مباش در پی آزار و هر چه خواهی کن
که در شریعت ما غیر از این گناهی نیست
عنان کشیده رو ای پادشاه کشور حسن
که نیست بر سر راهی که دادخواهی نیست
چنین که از همه سو دام راه می‌بینم
به از حمایت زلفش مرا پناهی نیست
خزینه دل حافظ به زلف و خال مده
که کارهای چنین حد هر سیاهی نیست
تفسیر و معنی غزل شماره 76 حافظ
انسانی وارسته و پاکدل هستی. نسبت به دنیا، زمانه و اتفاقات پیرامونت بی اعتنایی و هیچ چیز در دنیا برایت اهمیت آنچنانی ندارد. در خود فرو رفته ای و دور خود را دیواری از تنهایی کشیده ای و از مردم زمانه بیمناکی. پا از حصار خود بیرون بگذار. از آزار دیگران بپرهیز و از دامهای سر راهت به خدا پناه ببر و اگر به تازگی جرقه های عشق در دلت روشن شده در انتخاب، دقت بسیار کن که دل به هر خار و خسی سپردن در شأن تو نیست.
نتیجه تفال شما به دیوان حافظ
- آدمی با فکر، با اراده، مصمم، ولخرج، اهل مسافرت و میهمانی هستید که همگان از مصاحبت با شما لذت می برند. اما زبانی سرد دارید و نیش سخنت تمام این کارها را تحت الشعات خود قرار می دهد، بطوری که از شما ناراحت می شوند.
- به این نیت چه شب ها و روزها اندیشه کرده ای و مدتها بر سر دوراهی بوده ای که آیا اقدام کنی یا خیر. پس حافظ می فرماید که ایستادگی و مقاومت عامل پیروزی شماست. از این شاخه به آن شاخه پریدن به جز خستگی و ملامت نتیجه ای ندارد.
- حافظ در بیت هفتم می فرماید: ای شهریار ملک زیبایی، دهنه اسب عشق را باز پس بکش و آهسته بران که بر سر دو راهی عاشق، ستمدیده ایست که از تو داد میجوید.
- اگر بتوانی از این فکر صرف نظر کنی، بهتر است وگرنه تنها راه رسیدن به آن، توکل بر خدا و صبر و شکیبایی است.
- مسافرت را توصیه نمی کنم. خرید و فروش هر دو زیان آور است. از شخصی که کوتاه قد و داری موهای سیاه و چشمانی گود رفته و لاغز اندام است، برحذر باش. در عوض به پدر و مادر و اطرافیانت که سخت به تو دلبسته اند، مهربان باش.
- پیری از پیران طریقت با تو ملاقات می کند. از او راهنمایی بخواه و به نصایح او گوش بده ولی با عقل عمل کن.
- در آینده نزدیک، موفقیت بزرگی نصیب شما می شود که همه غبطه و حسد خواهند خورد. شما در آینده فردی مهم و بسیار مثمر ثمر واقع می شوید. برای اجرای آن سوره مبارکه القصص از آیه ۵ تا ۲۵ را با حضور قلب و معنی بخوان.
- موفقیت در چند قدمی شما می باشد. کافی است با قدری تلاش و کوشش و توکل بر خدا، آنرا بدست آورید و منتظر کمک این و آن نباشید. برنده تا دم مرگ پیش تر از آنچه که می گیرد، می دهد اما بازنده، تا پای جان از این گمان دست بر نمیدارد زیرا پیروزی یعنی بیش از آنچه می دهی، بگیری.
برای گرفتن دوباره فال حافظ کلیک کنید
توضیحات غزل شماره 76 حافظ
تفسیر بیت یکم: در این دنیا غیر از آستان تو ، من پناهگاهی ندارم و برای سَرِ من به جز این در ، حواله گاهی نیست یعنی مرجع و مأوا نیست .
تفسیر بیت دوم: دشمن وقتی برای جنگ با ما شمشیر بکشد ، ما سپر می اندازیم یعنی ترکِ جنگ می کنیم و منقاد می شویم و عداوت نمی کنیم زیرا ما تیغی به جز آه و ناله نداریم . خلاصه ما از ضعفاییم و آلتِ حرب مان آه و ناله است . [ سپر بیندازیم = مراد ترک جنگ است ]
تفسیر بیت سوم: برای چه از کوی میخانه روی برتابم ؟ یعنی از آن روی برنمی گردانم . زیرا در دنیا از این بهتر برایم روی و راهی نیست . یعنی برای من راهی بهتر و تازه تر از راهِ میخانه نیست .
تفسیر بیت چهارم: زمانه اگر به خرمنِ عُمرم آتش بزند و بسوزاند . به زمانه بگو بسوزان خرمن عُمرِ مرا و یا به خرمنِ عُمرم بگو بسوز که در نزدِ من خرمنِ عُمرم به اندازۀ پرِ کاهی ارزش ندارد . یعنی هیچ اعتبار ندارد . مراد از آتش زدن به عُمر ، هلاک نمودن است .
تفسیر بیت پنجم: غلامِ چشمان طنّازِ آن سهی قدم ، یعنی جانانی که دارای قد و بالای موزون و متناسب است و از شرابِ غرور به کسی التفاتی ندارد و نظر نمی کند . یعنی غرورِ حُسن نانع توجه کردن او است به کسی . [ جماش = طنّاز و با گوشۀ چشم نگریست ]
تفسیر بیت ششم: فقط در پی آزار مباش و باقی هر چه خواهی بکن . زیرا در شریعت مت غیر از این گناهی نیست یعنی گناهی بزرگتر از این نیست . غرض نفی عظمت است نه نفی ذاتِ گناه و مراد از عبارت « هرچه خواهی کن » امر و اجازه نیست . بلکه منظور اینست که نسبت به این گناه ، سایر گناهان گویا که گناه نیست . خلاصه امر بر اجتناب از دل آزاری است .
تفسیر بیت هفتم: ای پادشاهِ سرزمین زیبایی ، عنان کشیده رُو یعنی در حالی که افسارِ اسب را تنگ می کشی حرکت کن . زیرا سرِ راهی نیست که در آن متظلمی نباشد و دادخواهی نکند . حاصل کلام اینکه : آهسته رُو زیرا شاکی زیاد است ، آهسته رُو تا به شکایت همه گوش کنی و ترتیبِ اثر دهی . [ دادخواه = کسی که خواهان عدل است ، متظلم و کسی که شکایت می کند ]
تفسیر بیت هشتم: اینطور که می بینم از هر طرف دامی بر سرِ راهم قرار گرفته . یعنی قیود دنیا از هر جانب مرا احاطه کرده است و غیر از حمایت زلفِ آن جانان پناهگاهی ندارم . یعنی تنها زلفِ او است که مرا از قیودِ دنیا خلاص می کند . خلاصه تا به دامِ زلفِ او گرفتار نشوم از دام های دیگر مصون نمی مانم . [ سو = جانب / حمایت = حفظ و صیانت ]
تفسیر بیت نهم: خطاب به جانان می فرماید : خزینۀ دلِ حافظ را به زلف و خالت مده . یعنی تو که دلِ حافظ را گرفته ای پس پیشِ خودت بماند و به این سیاهان مسپار ، زیرا این قبیل کارها یعنی رعایت و صیانت دل ، کارِ هر سیاه نیست . خلاصه دلِ حافظ یک دلِ عزیز است و آن را به کسی مده که قدرش را نداند . فقط خودت حفظ اش کن .
