تفسیر و معنی غزل شماره 26 حافظ – زلف آشفته و خوی کرده و خندان لب و مست

زلف آشفته و خوی کرده و خندان لب و مست
پیرهن چاک و غزل خوان و صراحی در دست

نرگسش عربده جوی و لبش افسوس کنان
نیم شب دوش به بالین من آمد بنشست

سر فرا گوش من آورد به آواز حزین
گفت ای عاشق دیرینه من خوابت هست

عاشقی را که چنین باده شبگیر دهند
کافر عشق بود گر نشود باده پرست

برو ای زاهد و بر دردکشان خرده مگیر
که ندادند جز این تحفه به ما روز الست

آن چه او ریخت به پیمانه ما نوشیدیم
اگر از خمر بهشت است وگر باده مست

خنده جام می و زلف گره گیر نگار
ای بسا توبه که چون توبه حافظ بشکست

---

تفسیر و معنی غزل شماره 26 حافظ

کسی پای در زندگی تو گذارده که هربار دیدار او تو را بی قرار و بی خور و خواب می گرداند و او از بی قراری تو لذت می برد. رفتارهای عاشقانه او تو را به شدت شیفته کرده طوری که زمام تمام امورت را به او سپرده ای و برایت فرقی ندارد که این عشق تو را به کجا بکشاند. به خود بیا و گول ظاهر انسانها را مخور. از این خواب غفلت بیدار شو و در زندگیت تحول تازه ای ایجاد کن قبل از آنکه دیر شود.

نتیجه تفال شما به دیوان حافظ

برای گرفتن دوباره فال حافظ کلیک کنید

---

توضیحات غزل شماره 26 حافظ

تفسیر بیت یکم: آشفته موی و خنده بر لب ، مست و عرق بر چهره ، در پیراهنی باز و بی پروا ، غزلخوان و پیاله شراب به دست . [ آشفته = پریشان . خوی = عرق . خوی کرده = عرق کرده . خندان لب = متبسّم . پیرهن چاک = پیراهن پاره ]

تفسیر بیت دوم: چشمش افتان و خیزان چون نرگس مست ، و لبش افسوس کنان . دیشب ، نصف شب بر سرِ بالینم آمد و نشست . یعنی اوضاع و احوالی که در بیت قبل گفته شد به اضافه احوال او در مصراع اول این بیت . نصف شب بر سرِ بالینم آمد و نشست .

تفسیر بیت سوم: جانان با و ضع و حالی که وصفش در دو بیت سابق گذشت . نصف شب به بالین من آمد و سر فرا گوش من آورد و با آوازی نرم و ملایم گفت : ای عاشق قدیمی من آیا خوابت می آید ؟ یعنی من که با این حالت و اوصاف به بالین تو آمده ام باز هم می خواهی بخوابی ؟ برخیز و باده ای که آورده ام نوش کنیم و دنیا و وضع و حال دنیا را فراموش نماییم .

تفسیر بیت چهارم: اگر به عاشقی بادۀ شبگیری چون باده ای که جانان آورده بود بدهند . منکر عشق است آن عاشق اگر باده پرست و میخواره نشود . یعنی به عاشقی که جانان باده بدهد و بگوید بنوش . اگر آن باده را نخورد و مرائی گری کند . او عارف و عاشق نیست بلکه منکر عشق و عرفان بوده . [ بادۀ شبگیر = باده ای که هنگام شب نوشند . پس شبگیر آن چیز یا آن امری است که سبب شب زنده داری شود . به وقت سحر نیز شبگیر گویند . پس مراد از بادۀ شبگیر ، باده ای است که جانان در آن شب آورده بود ]

تفسیر بیت پنجم: برو ای زاهد خشک و به باده نوشان خرده مگیر و طعنه نزن . زیرا در روز ازل به ما تحفه ای جز این ندادند . یعنی باده نوشی برای ما از روز ازل مقدّر شده و با اختیار خودمان نیست . پس با این تقدیر محلی برای طعن باقی نمی ماند . [ دُرد کش = کسی که ته نشین و گِلِ شراب را می نوشد . روز الست = روز ازل ]

_ خطاب حافظ به زاهدی است که متوجه مردم است و به آنها ایراد می گیرد نه زاهد پاکی که مقید نَفسِ خود بوده با غیر خود ابداََ کاری ندارد .

تفسیر بیت ششم: آنچه که آن شب جانان به پیمانه ما ریخت . ما نوشیدیم چه شراب جنت و چه باده قتال . یعنی چه مباح و چه غیر مباح و با جانان مخالفت نکردیم . هر چه او داد ما خوردیم . [ مراد از بادۀ مست ، بادۀ قتال است نه باده ای که مستی دهد ]

تفسیر بیت هفتم: ای یاران ، خنده جام می . یعنی صفای جام می ، و زلفِ مجعد یار ، چون توبۀ حافظ توبه های بسیار شکسته است . یعنی در مجلسی که جام باده دور زند و نگاری که دارای زلفِ مجعد است حاضر باشد . اساس توبه اگر از پولاد هم باشد پاره پاره شده و می شکند . [ خنده جام = رخشندگی قدح است چون وقتی که پر از باده باشد شوق و ذوق می دهد . زلف گره گیر = زلف مجعد ]