تفسیر و معنی غزل شماره 117 حافظ – دل ما به دور رویت ز چمن فراغ دارد

دل ما به دور رویت ز چمن فراغ دارد
که چو سرو پایبند است و چو لاله داغ دارد

سر ما فرونیاید به کمان ابروی کس
که درون گوشه گیران ز جهان فراغ دارد

ز بنفشه تاب دارم که ز زلف او زند دم
تو سیاه کم بها بین که چه در دماغ دارد

به چمن خرام و بنگر بر تخت گل که لاله
به ندیم شاه ماند که به کف ایاغ دارد

شب ظلمت و بیابان به کجا توان رسیدن
مگر آن که شمع رویت به رهم چراغ دارد

من و شمع صبحگاهی سزد ار به هم بگرییم
که بسوختیم و از ما بت ما فراغ دارد

سزدم چو ابر بهمن که بر این چمن بگریم
طرب آشیان بلبل بنگر که زاغ دارد

سر درس عشق دارد دل دردمند حافظ
که نه خاطر تماشا نه هوای باغ دارد

---

تفسیر و معنی غزل شماره 117 حافظ

مدتی است گوشه گیر و منزوی شده ای و در خود فرو رفته ای و از شادی و تفریح گریزانی. زندگی در نظرت تیره و تار است. چشمهایت را باز کن و غصه ها را دور بریز. راهت را با چراغ راهنماییهای کسی که به او اطمینان داری روشن کن زیرا که اگر به همین روش ادامه دهی به هیچ جا نمی رسی و هر روز غمگین تر و ملول تر می شوی. قبل از آنکه دیر شود به خود بیا و دست به زانو بزن و از جا برخیز.

نتیجه تفال شما به دیوان حافظ

برای گرفتن دوباره فال حافظ کلیک کنید

---

توضیحات غزل شماره 117 حافظ

تفسیر بیت یکم: دل ما در دوران جلوه‌گری تو و یا در گرداگرد چهره تو، از باغ و بوستان بی‌نیاز است، زیرا که مانند سرو، پایبند عشق است و همچون لاله، داغ عشق دارد.

تفسیر بیت دوم: ما سر تسلیم برابر ابروی کمان کسی فرود نمی‌آوریم، یعنی گرفتار عشق دیگران نمی‌شویم، چراکه دل خلوت‌نشینان از عالم و آدم بی‌نیاز و رهاست.

تفسیر بیت سوم: من از بنفشه در خشم و غضب هستم که پیچ و تاب خود را به زلف یار نسبت می‌دهد و تشبیه می‌کند، تو ببین که این سیاه چهره بی‌ارزش چه خیال خامی در سر می‌پروراند. او در برابر زلف معشوق به چشم نمی‌آید.

تفسیر بیت چهارم: با ناز و عشوه به چمنزار برو و ببین که در کنار تخت پادشاهی گل سرخ، لاله مانند همنشین و حریف پادشاه است که پیاله شراب در دست دارد. این تصویرسازی زیبا مربوط به فصل بهاران و شکفتن گل‌های متعدد در بوستان است.

تفسیر بیت پنجم: در این تاریکی مطلق و بیابان پر هراس به کجا می‌توانم برسم مگر در صورتی که شمع روی فروزان تو بر سر راهم چراغ بگذارد. یعنی من فقط با هدایت و راهنمایی روشنگرانه توست که می‌توانم نجات پیدا کنم.

تفسیر بیت ششم: سزاوار است اگر من و شمع سحرگاهان (شمع در حال خاموشی) با هم گریه سر بدهیم، زیرا که هر دو سوختیم و معشوق ما از ما بی‌خبر است و به ما التفات ندارد. «بگرییم» در انتهای مصراع نخست در بعضی نسخ به صورت «بگوییم» ضبط شده است، یعنی سزاوار است من و شمع صبحگاهان هم‌صحبت شویم و درباره بی‌تفاوتی و بی‌توجهی یار حرف بزنیم.

تفسیر بیت هفتم: شایسته و سزاوار من است اگر مانند ابر بهمن بر چمن هستی گریه کنم، از فرط این غصه و درد که آشیان شادمانی بلبل هزاردستان به دست زاغ افتاده است. یعنی درد دارد اینکه نالایقان به ناز و نعمت و جایگاهی رسیده‌اند که سزاوارش نیستند.

تفسیر بیت هشتم: دل رنجیده و پر از درد حافظ، آرزوی خواندن درس عشق را دارد و از این سبب دیگر خیال و اندیشه سیر و تفرج و آرزوی دیدن باغ را در سر ندارد.